Κάθε εξοπλισμός μαζί με τα εξαρτήματα του τον οποίο, ο εργαζόμενος, ο ερευνητής και ο εκπαιδευόμενος πρέπει να φορά ή να φέρει για να προστατεύεται από έναν ή περισσότερους κινδύνους που απειλούν την ασφάλεια ή την υγεία του κατά την εργασία, θεωρείται ως Μέσo (ή εξοπλισμός) Ατομικής Προστασίας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ), γνωστά και ως Είδη Ατομικής Προστασίας ή Personal Protective Equipment, αφορούν σε προστατευτικά ρούχα, κράνη ή καπέλα ασφαλείας, γυαλιά προστασίας, παπούτσια ασφαλείας ή άλλα ρούχα εργασίας ή εξοπλισμό που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει το σώμα όποιου τον φοράει από τραυματισμό, μόλυνση ή άλλο κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία του.
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Με το Κ.Δ.Π.470/2001 τέθηκαν οι Ελάχιστες Προδιαγραφές Ασφάλειας και Υγείας για την Χρήση στην Εργασία των Εξοπλισμών Ατομικής Προστασίας, σημαντικό δε είναι να φέρουν την σήμανση CE σε αυτά και στη συσκευασία τους με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ορατή και ευανάγνωστη, να παραμένει ανεξίτηλη κατά την αναμενόμενη διάρκεια ζωής των ΜΑΠ.
ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Ο σκοπός των Μέσων Ατομικής Προστασίας είναι να μειώσει την έκθεση των εργαζομένων σε κινδύνους, όταν οι κίνδυνοι αυτοί δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ή περιορισθούν σε αποδεκτό επίπεδο με τεχνικά μέσα, διοικητικούς ελέγχους ή μέσα συλλογικής προστασίας. Τα ΜΑΠ δεν αντιμετωπίζουν την πηγή ή την προέλευση του κινδύνου αλλά απαιτούνται όταν υφίσταται ο κίνδυνος. Στην ουσία αποτελούν ένα είδος φράγματος ανάμεσα στον χρήστη και στο περιβάλλον εργασίας.
Τα Μέσα Ατομικής Προστασίας θα πρέπει να είναι τα κατάλληλα ανάλογα με τους κινδύνους, το περιβάλλον εργασίας και να προσαρμόζονται σωστά στον χρήστη. Υπάρχουν βασικές υποχρεώσεις και από την πλευρά των εργοδοτών που χορηγούν τα ΜΑΠ στο προσωπικό τους αλλά και από την πλευρά των εργαζομένων που τα χρησιμοποιούν.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΜΕΣΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
1.Να είναι σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις σχετικά με το σχεδιασμό και την κατασκευή τους από πλευράς ασφάλειας και υγείας.
2.Να είναι κατάλληλα για τους κινδύνους που πρέπει να προλαμβάνονται και η χρήση τους να μη συνεπάγεται νέους κινδύνους.
3.Να επιλέγονται με βάση τις συγκεκριμένες κάθε φορά συνθήκες και ανάγκες.
4.Να προσαρμόζονται στο χρήστη.
5.Να χρησιμοποιούνται μόνο για τις προβλεπόμενες χρήσεις και σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
6.Να συνοδεύονται με σαφείς οδηγίες χρήσης στην ελληνική γλώσσα.
7.Να συντηρούνται, να επισκευάζονται και να καθαρίζονται τακτικά.
8.Να αντικαθίστανται όταν παρουσιάζουν προχωρημένη φθορά ή έχει λήξει ο επιτρεπόμενος χρόνος χρήσης τους.
9.Να φυλάσσονται σε ειδικές θέσεις ή χώρους με καλές συνθήκες καθαριότητας και υγιεινής.
10.Σε περίπτωση πολλαπλών κινδύνων, αν χρησιμοποιούνται περισσότερα του ενός ΜΑΠ, πρέπει να είναι συμβατά μεταξύ τους και αποτελεσματικά.
11.Σε περίπτωση που τα ΜΑΠ διαθέτουν σύστημα με το οποίο μπορούν να συνδέονται με άλλο συμπληρωματικό σύστημα, το εξάρτημα σύνδεσης πρέπει να έχει μελετηθεί και κατασκευαστεί έτσι ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί μόνο σε σύστημα κατάλληλου τύπου.
12.Τα ΜΑΠ που προορίζονται για χρήση σε εκρηκτική ατμόσφαιρα πρέπει να σχεδιάζονται και να κατασκευάζονται έτσι ώστε να μην είναι δυνατό να παραχθεί σε αυτά τόξο ή σπινθήρας ηλεκτρικής ή ηλεκτροστατικής προέλευσης λόγω κρούσης, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει ανάφλεξη εκρηκτικού μίγματος.
13.Να προορίζονται για προσωπική χρήση.
14.Τα ΜΑΠ επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά και να τίθενται σε χρήση, εφόσον είναι κατάλληλα κατασκευασμένα, ώστε να προφυλάσσουν την υγεία και να εξασφαλίζουν την ασφάλεια των χρηστών (χωρίς να θίγεται η υγεία και η ασφάλεια άλλων προσώπων) και εφόσον συντηρούνται κατάλληλα και χρησιμοποιούνται για τον κατάλληλο σκοπό.
15.Τα ΜΑΠ που διατίθενται στην αγορά απαιτείται να φέρουν τη σήμανση CΕ πάνω τους και στην συσκευασία τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ορατή και ευανάγνωστη και να παραμείνει ανεξίτηλη κατά την αναμενόμενη διάρκεια ζωής τους.
16.Για κάθε Μέσο Ατομικής Προστασίας που διατίθεται στην αγορά, ο κατασκευαστής υποχρεωτικά συντάσσει και παραδίνει ενημερωτικό σημείωμα που περιέχει χρήσιμα στοιχεία γι’ αυτό, όπως:
- Τα στοιχεία του κατασκευαστή.
- Τις οδηγίες χρήσης, αποθήκευσης, συντήρησης, καθαρισμού, επιθεώρησης και απολύμανσης.
- Τις επιδόσεις που επιτεύχθηκαν από τις τεχνικές δοκιμές για τον προσδιορισμό, το επίπεδο ή την κατηγορία προστασίας του.
- Τα προς τα εξαρτήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
- Τις διάφορες κατηγορίες προστασίας, συναρτήσει του επιπέδου κινδύνων και τα όρια εκτός των οποίων αντενδείκνυται η χρησιμοποίηση του.
- Την ημερομηνία ή χρονική διάρκεια απόσυρσής του.
- Τη συσκευασία της ασφαλούς μεταφοράς.
- Τη σημασία της σήμανσης που υπάρχει
- Εφόσον οι περιστάσεις απαιτούν χρησιμοποίηση ενός μέσου ατομικής προστασίας από περισσότερους του ενός εργαζόμενου ή εκπαιδευόμενου, πρέπει να λαμβάνονται
- κατάλληλα μέτρα, έτσι ώστε αυτή να μη θέτει κανένα πρόβλημα υγείας ή υγιεινής στους διάφορους χρήστες.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΑΠ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥΣ
Τα Μέσα Ατομικής Προστασίας έχουν ως κύριο στόχο την προστασία διαφορών τμημάτων στου ανθρώπινου σώματος κατά την ώρα εργασίας τους. Με τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας δίνονται οι ακόλουθες δυνατότητες
- Προστασία κεφαλιού
- Προστασία κορμού
- Προστασία ματιών και προσώπου
- Προστασία ακοής
- Προστασία χεριών και βραχιόνων
- Προστασία των αναπνευστικών οδών
- Προστασία ποδιών
- Προστασία από πτώση, ηλεκτροπληξία, κινούμενα οχήματα κ.ά.
ΕΠΙΛΟΓΗ
Η χρήση των ΜΑΠ θα πρέπει να θεωρείται ως η τελευταία λύση για την προστασία των εργαζομένων και ειδικά των εκπαιδευόμενων, να γίνεται μόνον εφόσον οι κίνδυνοι δεν μπορούν να αποφευχθούν, ούτε να περιοριστούν επαρκώς με τεχνικά μέτρα ή μέτρα συλλογικής προστασίας ή με μέτρα, μεθόδους ή διαδικασίες οργάνωσης της εργασίας.
Είναι σημαντικό να επιλέγονται ΜΑΠ, που τηρούν όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας και έχουν τα αντίστοιχα πιστοποιητικά, κάτι που είναι υποχρέωση να έχουν και να δίνονται από τους κατασκευαστές και τους προμηθευτές. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι σύμφωνα με τις πρόνοιες της Νομοθεσίας φέρουν ακέραιη την ευθύνη και εκείνοι για τα ΜΑΠ που προμηθεύουν.
Ευάγγελος Μαραγκουδάκης – ΕΞΥΠΠ